Od 1 października 2023 r. zmienił się próg, od którego kradzież uznawana jest za przestępstwo. Dotychczas wykroczeniem była kradzież rzeczy ruchomej, której wartość nie przekraczała 500 zł. Od października 2023 r. wartość podniesiono do 800 zł.
Powyższa zmiana ma wpływ nie tylko na nowo popełniane czyny, ale także na te już osądzone.
Co to jest kontrawencjonalizacja?
Kontrawencjonalizacja (inaczej depenalizacja częściowa) to przeniesienie czynu z kategorii przestępstw do kategorii wykroczeń.
Jakie są skutki?
Skutkiem zmiany przepisów jest przede wszystkim zamiana kar dotychczas prawomocnie orzeczonych.
Omawiana zamiana dotyczy jednak tylko kar podlegających wykonaniu. Nie będzie zatem dotyczyć kar, których wykonanie warunkowo zawieszono, czyli kar „w zawiasach”. Zamiany nie stosuje się też do kar wykonanych już w całości. Nie ma również charakteru kary podlegającej wykonaniu kara pozbawienia wolności, z której odbycia warunkowo zwolniono, chyba że następnie doszło do odwołania warunkowego zwolnienia.
Jak wygląda zamiana poszczególnych kar?
Kara pozbawienia wolności
Orzeczona kara pozbawienia wolności ulega zamianie na karę aresztu w wysokości równej górnej granicy ustawowego zagrożenia za taki czyn.
Jeżeli ustawa nie przewiduje kary aresztu, karę zamienia się na karę ograniczenia wolności.
W przypadku jeżeli ustawa nie przewiduje kary ograniczenia wolności zamienia się na karę grzywny. Sąd przyjmuje wówczas jeden dzień pozbawienia wolności za równoważny grzywnie w kwocie od 10 do 250 złotych.
Kara ograniczenia wolności lub grzywny
Orzeczone kary ulegają zamianie, gdy kara grzywny lub ograniczenia wolności przekroczyłaby górną granicę ustawowego zagrożenia przewidzianą za ten czyn. Wówczas orzeczoną karę grzywny lub ograniczenia wolności zamienia się na karę w wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianej za dany czyn. Jeżeli za dany czyn nie jest przewidziana kara ograniczenia wolności, orzeczoną karę ograniczenia wolności zamienia się na karę grzywny. Sąd przyjmuje miesiąc ograniczenia wolności za równoważny grzywnie od 100 do 2500 złotych nieprzekraczającej górnej granicy ustawowego zagrożenia za ten czyn.
Środki karne i środki zabezpieczające
Środki te nie podlegają zamianie. Podlegają wykonaniu na podstawie przepisów dotychczasowych.
Wyrok łączny
Jeżeli dotychczasowa kara była podstawą orzeczenia kary łącznej, kara łączna traci moc. W razie potrzeby sąd wydaje wyrok łączny.
Co istotne, zamiany nie stosuje się, jeżeli powodowałaby skutki prawne mniej korzystne dla sprawcy niż stosowanie ustawy obowiązującej poprzednio.
Jak się odbywa?
O zamianie orzeka na posiedzeniu sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji. Sąd nie ma obowiązku zawiadamiać nas o terminie posiedzenia.
Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.